Kefir en duiven
Kefir, je wordt er 100 jaar mee...
als je niet eerder sterft natuurlijk.
Er zijn wel meer van die natuurlijke middelen waarmee jijzelf of je duiven niet meer ziek kunnen worden als het allemaal waar is wat "ze" op het internet schrijven. Look is zoiets en blijkbaar ook kefir. Over look hebben we het al eens gehad. Vandaag gaat het over kefir, waterkefir met name.
Kefir
Kefir is een gegiste drank met probiotische werking die bestaat in twee varianten: melkkefir en waterkefir. Ze zijn verwant aan elkaar, ook qua werking, maar je kunt ze niet zomaar uitwisselen. De kefirbloemen die je voor melkkefir nodig hebt verschillen nogal van de kefirkorrels waarmee je waterkefir maakt. Kefirbloemen of yoghurtbloemen zijn natuurlijk geen bloemen of planten maar clusters van microwezens zoals gunstige bacteriën en gistcellen. De bijnaam "bloemen" krijgen ze omdat ze kunnen groeien en op bloemkoolroosjes gelijken. Ze zijn afkomstig uit de Kaukasus, een streek die van oudsher bekend is om zijn talrijke eeuwelingen. Wellicht te danken aan het rijkelijk gebruik van de kefir.
Waterkefir wordt gemaakt met behulp van kefirkristallen, en die zouden dan afkomstig (kunnen) zijn uit Mexico waar de korrels groeien in het sap van de Opuntiacactus ons beter bekend als de vijgcactus. Ook deze kefirkorrels zijn kolonies van bacteriën en gisten (o.a. Lactobacillus casei, Lactobacillus brevis, Streptococcus Lactis en Saccharomyces Cerevisiae of biergist).
De naam kefir zou verwant zijn aan het Turkse woord "keif" wat iets betekent als "welbevinden" en dat is toch wat we onszelf en onze duiven toewensen.
Zelf maken
Het grote voordeel van kefir - we gaan het hier verder enkel over waterkefir hebben - is dat je het vrij gemakkelijk zelf kunt brouwen. Je hebt er geen dure installaties of laboratoriumomstandigheden voor nodig.
Wat heb je nodig:
- Enkele glazen bokalen voor het gisten (weckpot 2 liter is prima) en voor de opslag van de bereide kefir in de koelkast (bv. lege bokaal van fruitsap)
- een kunststof zeef en een houten of kunststof lepel vermits de kefirkorrels kapot gaan in contact met metaal
- uiteraard kefirkorrels (100 gram voor 1 liter kefir), maar de korrels blijven herbruikbaar en verdubbelen snel
- gedroogde bio-vruchten: vijgen, dadels of abrikozen (ongezwaveld dus)
- bio-citroen (onbespoten)
- ongeraffineerde rietsuiker
Werkwijze
- Doe 100 gram kefirkorrels in een weckpot
- Voeg 1 liter water toe (leidingwater of mineraal water - zeker geen gedemineraliseerd water)
Voeg verder toe
- een drietal gedroogde vruchten naar keuze of volgens beschikbaarheid
- naar eigen smaak 1.5 tot 5 eetlepels niet geraffineerde rietsuiker (eerst proberen met 2, voor de duiven is dat zeker genoeg)
- een halve citroen (bij twijfel of hij bio is, schillen of met een rasp het geel wegraspen)
- bij zwakke groei kan een mespuntje bakpoeder (natriumbicarbonaat) helpen
- een goed gewassen halve eischaal mee laten gisten verhoogt het calciumgehalte van de kefir
Citroen, bicarbonaat en eischaal zijn volledig facultatief. De micro-organismen voeden zich vooral met de mineralen en de suikers uit het water, de vruchten en de rietsuiker.
Sluit de pot af maar houd er rekening mee dat er koolzuurgas zal gevormd worden. Meestal kan dit voldoende ontsnappen via de rubber rand van de weckpot, maar je kunt de bokaal ook afsluiten met een fijngeweven theedoek en een elastiek. Je moet in elk geval vermijden dat er vliegen of ongewenste wilde gisten in terecht komen.
Laat 2 dagen (niet veel meer) pruttelen en borrelen op een lichte plaats (bv. vensterbank) en op kamertemperatuur. Eén of twee keer zachtjes doorroeren met een houten spatel mag maar moet niet.
Afgieten door de zeef in een glazen kom. De vijgen verwijderen en op de composthoop gooien (zijn niet lekker meer). De citroen verwijderen en eventueel uitpersen bij de kefir.
Het resultaat is een licht mousserende, zurige frisdrank die zelfs licht alcoholisch is (ongeveer 0.2% na 2 dagen, daarna kan het alcoholgehalte oplopen door verdere gisting wat niet aan te raden is).
De korrels
De korrels spoel je na het afgieten af onder stromend koud water (warm zou de micro-organismen doden). Normaliter is de hoeveelheid korrels zichtbaar toegenomen. Het restant kun je weggeven aan een beginner of ook naar de compost brengen. Het is goed om enkele porties kefirkorrels in te vriezen, voor het geval je korrels "ziek" en slijmerig worden of hun werkzaamheid verliezen.
Met de gespoelde korrels kun je meteen een nieuw brouwsel opzetten of als je even wil pauzeren kun je de korrels in de koelkast laten rusten in wat suikerwater. Dit moet je na een koppel weken vervangen om de korrels intact te houden. Zoals gezegd kun je ze ook invriezen.
Houd er wel rekening mee dat gekoelde en zeker bevroren korrels niet meteen terug volop in actie schieten als je er een nieuw brouwsel mee aanzet.
En nog eens: alle contact vermijden met metaal, hitte, reinigings- en ontsmettingsmiddelen, sproeistoffen.
De hamvraag
Als je tot hier gelezen hebt, ben je wellicht nieuwsgierig geworden en wil je weten waar je die mysterieuze korrels kunt vinden.
Meestal kun je ze gratis krijgen als je iemand kent die al waterkefir brouwt. Die persoon (m/v) zal blij zijn dat zij niet alles hoeft weg te gooien.
Ken je zo niemand, geen nood, op internet vind je genoeg sites of zoekertjes waar kefirkristallen al dan niet tegen betaling worden aangeboden. Opgelet: koop geen starterspakket in poedervorm, want dat is niet "the real stuff".
Bonus: de gezondheidsvoordelen
Papier (en het internet) is gewillig, maar toch is er een grote consensus over de heilzaamheid van (water)kefir. Enkele vermelde voordelen:
- zorgt voor een gezonde darmflora en dus voor gezonde darmen
- bevat natuurlijke vitaminen (A, C, D, H, K en zowat het gehele B-complex) en mineralen
- versterkt het immuunsysteem, dit is de natuurlijke afweer tegen ongewenste indringers
- verdrijft schimmels
- brengt het hormonaal stelsel in balans
- bevordert de gezondheid van verenkleed (huid, nagels en haren bij de mens)
- regelt de zuurtegraad in het spijsverteringskanaal
- regelt de bloeddruk, uitstekend tegen hoge bloeddruk
- is ontgiftend (detoxicerend)
- herstelt het organisme na een antibioticakuur
- geeft energie
- is kalmerend
enz.
Best begrijpelijk dat je er 100 jaar mee wordt... Maar niet gezeverd: in de streken waar kefir van oudsher gebruikt wordt, komen beschavingsziekten (kanker, allergieën, obesitas, maagzweren, gevoelige darm syndroom, adhd...) nauwelijks voor.
Dosis
Een verdunning van 10% kefir zou genoeg zijn als onderhoudsdosis voor de duiven: 1 brouwsel van 1 liter voor een gieter water dus. Dit is in elk geval wat Jos Van Olmen jarenlang deed en waarmee hij zijn successen behaalde.
Als je opziet tegen het gedoe van het zelf brouwen kun je ook geconcentreerde kefir kopen in de handel. Je vindt het onder diverse merknamen: Kaucabam-Bio+, Aquakefir, Probiotic Regulator, Pro-Darm Waterkefir en ongetwijfeld nog talrijke andere merknamen. Deze kant en klare producten zijn meestal eerder prijzig.
Tot slot
Kefir... goed voor de duiven, maar vergeet vooral niet om ook zelf regelmatig de kefir te drinken. Als we met zijn allen op gezonde manier 100 jaar worden, dan heeft de duivensport ineens weer een rooskleurige toekomst.
Foto's
Kefirbereiding in volle actie
Zo zien de gespoelde kefirkorrels eruit
Gefilterde kefir kun je gemakkelijk bewaren in een gesloten glazen bokaal. Er kan wat koolzuurgas vrijkomen bij het openen. De kans dat de bokaal springt onder de druk van het koolzuur is verwaarloosbaar, zeker in de koelkast waar de gisting stopt.